Türkiye İstatistik Kurumu, Türkiye’de atık istatistikleri kapsamında; Tüm belediyeler, 50 ve daha fazla çalışanı olan imalat sanayi işyerleri, kurulu gücü 100 MW ve üzeri tüm aktif termik santraller, altyapısı tamamlanmış tüm organize sanayi bölge müdürlükleri, referans yılına ait üretim beyanını Genel Müdürlüğe bildiren lisanslı maden işletmeleri Maden ve Petrol İşleri Daire Başkanlığı, kalıcı veya süreksiz işletme belgesine sahip tüm atık bertaraf ve geri kazanım tesisleri ile belediyeler tarafından veya belediyeler adına işletilen, lisansları olmasa bile sistematik depolama, yakma ve kompost tesislerinden verileri derler.
Oluşan atık miktarı ise 109,2 milyon ton olarak hesaplandı (1)
Araştırma kapsamındaki imalat sanayii işyerleri, maden işletmeleri, termik santraller, organize sanayi bölgeleri (OSB) ve konutlarda 2022 yılında 29,4 milyon tonu tehlikeli olmak üzere toplam 109,2 milyon ton atık oluştu.
İmalat sanayii işyerlerinde 5,4 milyon tonu tehlikeli olmak üzere toplam 28 milyon ton atık oluştu. Toplam atığın %63,2’si lisanslı atık işleme tesislerine satılmış veya gönderilmiş, %14,5’i yerinde geri kazanılmış, %13,5’i düzenli depolama tesislerine gönderilmiş, %3,3’ü işyeri sahasında depolanmış, %3’ü %1’i belediye veya belediye tarafından toplanmıştır. OSB yönetimlerinde, %2’si birlikte yakma veya yakma tesislerine gönderilmiş, %0,3’ü dolgu malzemesi olarak kullanılmış/doğaya yeniden kazandırılmış, %0,1’i ise diğer yöntemlerle bertaraf edilmiştir.
Madencilik faaliyetlerinde dekapaj malzemesi/atık hariç 26,3 milyon ton atık oluştu. Dekapaj malzemesi/pas dahil toplam 860,6 milyon tonluk atığın %99,99’unu maden atıklarından oluşturdu. Toplam atıkların %76,1’i atık alanlarına, atık barajlarına veya sistematik depolama tesislerine bertaraf edilirken, %20,9’u tekrar ocaklara dolduruldu, %3’ü ise diğer yöntemlerle geri kazanıldı veya bertaraf edildi.
Termik santrallerde 10,5 bin tonu tehlikeli olmak üzere toplam 27,8 milyon ton atık oluştu. Toplam tehlikesiz atıkların %82,6’sını kül ve cüruf atıkları, %17,4’ünü ise diğer atıklar oluşturdu. Toplam atıkların %87,9’u kül dağları, kül barajları veya düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilirken, %11,4’ü lisanslı tesislere gönderildi veya maden/taş ocaklarının doldurulmasında kullanıldı, %0,7’si ise diğer yöntemlerle bertaraf edildi.
OSB müdürlüklerinin altyapı hizmetleri, atıksu arıtma vb. İdari faaliyetler sonucunda 127 bin tonu tehlikeli olmak üzere 323 bin ton atık oluştu. Oluşan atığın 8 bin tonu OSB içinde geri kazanılmış veya geçici depolanmış, 243 bin tonu OSB dışında geri kazanılmış, 72 bin tonu ise OSB içinde veya OSB dışında bertaraf edilmiştir. Bertaraf edilen atıkların %63,4’ü normal depolama tesislerinde, %21,1’i belediye/OSB çöplüklerinde, %15,5’i ise diğer yöntemlerle bertaraf edildi.
Belediyelerde 30,3 milyon ton atık toplandı
Toplam 1 391 belediyenin 1 389’unda atık hizmeti verildiği belirlendi. Atık hizmeti verilen belediyelerde toplanan 30,3 milyon ton atığın yüzde 85,9’u atık işleme tesislerine, yüzde 13,5’i belediye çöplüklerine gönderilirken, yüzde 0,6’sı açıkta yakılarak, gömülerek veya dere veya toprağa dökülerek bertaraf edildi. . Belediyelerde kişi başı toplanan günlük ortalama atık miktarı 1,03 kg olarak hesaplandı.
Belediyeler tarafından işletilen atıksu arıtma tesislerinde 348 bin ton (kuru madde bazında) atıksu arıtma çamuru oluştuğu belirlendi.
Atık işleme tesislerinde 133,2 milyon ton atık işlendi(2)
Atık bertaraf ve geri kazanım tesislerinde işlenen 133,2 milyon ton atığın 81,4 milyon tonu bertaraf edildi ve 51,7 milyon tonu geri dönüştürüldü.
Düzenli depolama tesislerinde 81 milyon ton, yakma tesislerinde ise 450 bin ton atık bertaraf edildi.
3,2 milyon ton atığın birlikte yakma tesislerinde yakılmasıyla enerji geri kazanımı sağlandı. Kompost tesislerinde 120 bin ton atık geri dönüştürülürken, diğer geri dönüşüm tesislerinde toplam 48,5 milyon ton metal, plastik, kağıt, mineral vb. atık geri kazanıldı. atıklar geri dönüştürüldü.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
